Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa (Từ Điển Song Ngữ Hán Việt) - Hoàng Thị Ngọ

Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa là cuốn từ điển song ngữ Hán - Việt cổ nhất hiện còn. Đây là một trong rất ít những văn bản Hán Nôm quý, hiếm còn lưu giữ nhiều dấu vết của chữ Nôm và tiếng Việt cổ ở thời kỳ đầu. Trong khoảng hơn ba thập kỉ trở lại đây, Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa luôn là một nguồn tư liệu đáng tin cậy để nghiên cứu, tìm hiểu về cội nguồn của lịch sử phát triển văn tự Nôm - tiếng Việt và nhiều lĩnh vực liên ngành khoa học xã hội khác nữa.

Năm 1985, độc giả được biết đến cuốn từ điển này qua chuyên khảo của TS. Trần Xuân Ngọc Lan có tên Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa (Nxb. Khoa học Xã hội, H, 1985). Chuyên khảo được hoàn thành trên cơ sở hoàn chỉnh, nâng cao bản luận án tiến sĩ Sơ bộ khảo sát quyển từ điển Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa, bảo vệ năm 1983. Những kết quả phiên âm, chú giải, nghiên cứu của người “khai phá” đầu tiên rất đáng trân trọng và ghi nhận, tuy vậy cũng như lời giới thiệu của Nxb. KHXH: “Công trình nghiên cứu về Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa của TS. Trần Xuân Ngọc Lan là một đóng góp quý báu. Nhưng kết quả đạt được theo chúng tôi mới chỉ là bước đầu và chắc chắn không tránh khỏi những chỗ còn sai sót”.

PGS.TS. Hoàng Thị Ngọ là một chuyên gia về chữ Nôm và tiếng Việt lịch sử. Chữ Nôm cổ và tiếng Việt lịch sử là một bộ môn quan trọng, nơi tiếp giáp giữa Hán - Nôm - tiếng Việt - lịch sử, ngữ âm... Cùng với các chuyên gia Nôm cổ, tiếng Việt cổ, chị đã âm thầm, kiên nhẫn nghiên cứu, phát hiện nhiều vấn đề có ý nghĩa sâu sắc. Chị là một chuyên gia quý hiếm về một lĩnh vực hết sức đặc thù. Chị đã được biết đến qua các chuyên khảo: Gương sáng trời Nam (Thiên Nam Minh Giám) (Nxb. Văn học, H, 1994); Chữ Nôm và tiếng Việt qua bản giải âm “Phật Thuyết Đại Báo Phụ Mẫu Ân Trọng Kinh" (Nxb. KHXH, H, 1999); Thiền Tông Bản Hạnh (Nxb. Văn học - Trung tâm Nghiên cứu Quốc học, 2010) và nhiều bài báo khoa học đã đăng tải trên Tạp chí và Thông báo khoa học chuyên ngành. Thấy được những giá trị còn tiểm ẩn của cuốn từ điển cổ Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa, lâu nay chị đã tiếp tục khảo cứu, tìm hiểu thêm về cuốn từ điển này và một số kết quả nghiên cứu đã được công bố qua các bài báo khoa học. Cuốn sách Từ Điển Song Ngữ Hán Việt Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa của Hoàng Thị Ngọ là tổng hợp những kết quả nghiên cứu, tìm hiểu về văn bản Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa của chị trong một thập kỷ trở lại đây. Chị đã rà soát kỹ lại văn bản Hán Nôm để cố gắng hoàn thiện thêm một bước bản phiên khảo của TS. Trần Xuân Ngọc Lan; làm rõ thêm những vấn đề về văn bản, tác giả, niên đại, những cứ liệu về ngữ âm lịch sử, từ ngữ cổ... và chứng minh rằng thể thơ lục bát được sử dụng để diễn đạt các mục từ trong cuốn từ điển chính là dấu tích sớm nhất của thể thơ lục bát trong văn học thành văn của văn học trung đại Việt Nam.

Hy vọng cuốn Từ Điển Song Ngữ Hán Việt Chỉ Nam Ngọc Âm Giải Nghĩa này sẽ là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho độc giả quan tâm tới văn tự, ngôn ngữ và văn hóa lịch sử.

Trân trọng giới thiệu và mong nhận được sự góp ý của quý độc giả.

GS.TS. Mai Quốc Liên

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quốc học

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT:

- A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (Đối diện Điện Máy Xanh; cách bến xe Q8 150m hướng về phía đường Nguyễn Văn Linh)

- SĐT: 028 6265 2039

DAVIBOOKS đem đến cho Quý độc giả những bộ sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất.