Lịch Sử Văn Minh Thế Giới - Will & Ariel Durant: Phần X - Rousseau Và Cách Mạng (Bộ 5 Cuốn)

Rousseau và Cách mạng (Rousseau and Revolution) là Phần thứ 10 trong tổng số 11 Phần của bộ LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI (The Story of Civilization) của Ông bà Will và Ariel Durant. Phần này giới thiệu lịch sử và những thành tựu của văn minh châu Âu từ đầu thế kỷ XVIII cho đến trước năm 1789, đồng thời đóng vai trò như một bản lề của lịch sử châu Âu, khép lại một thời đại trước khi mở ra một thời đại mới mà rồi sẽ định hình thế giới ngày nay. Tập sách cũng giới thiệu nhân vật trung tâm của thời đại bản lề này: Jean Jacques Rousseau, một nhân vật kỳ lạ và có nhiều ảnh hưởng nhất trong số các nhà tư tưởng của thế kỷ XVIII. Về mặt lịch sử, tác động của tư tưởng ông thật sâu rộng. Như Gustave Lanson, sử gia văn học trứ danh của nước Pháp đã nói: “Rousseau cùng lúc chiếm lĩnh lấy tất cả những khả năng của chúng ta: trong chính trị, trong đạo đức, trong thơ ca, hùng biện, tiểu thuyết, người ta thấy ông khắp nơi, ở lối vào của tất cả những con đường dẫn đến thời hiện đại.” Với nội dung phong phú, cách hành văn súc tích và dạt dào cảm xúc, năm 1968 Rousseau và Cách mạng đã được trao giải thưởng Pulitzer, thể loại phi hư cấu (nonfiction), của Hoa Kỳ.

Về hình thức, Rousseau và Cách mạng được tác giả chia làm bảy tập (book):

1. Khúc dạo đầu (Plelude)

2. Nước Pháp trước cơn đại hồng thủy (France before the deluge)

3. Nam Âu Công giáo (The Catholic South)

4. Hồi giáo và miền Đông của người Slav (Islam and the Slavic East)

5. Bắc Âu Tin lành (The Protestant North)

6. Nước Anh thời Samuel Johnson (Johnson’s England)

7. Nước Pháp phong kiến sụp đổ (The collapse of feudal France)

Khi chuyển sang Việt ngữ, để tiện cho việc in ấn và trình bày mà không làm ảnh hưởng đến nội dung, chúng tôi chia lại thành năm tập như sau:

1. Nước Pháp trước cơn đại hồng thủy: Gồm các Tập 1 và 2 trong nguyên tác

2. Nam Âu Công giáo: Gồm Tập 3 trong nguyên tác

3. Bắc Âu Tin lành: Gồm Tập 5 trong nguyên tác

4. Nước Anh thời Samuel Johnson: Gồm Tập 6 trong nguyên tác

5. Hồi giáo, Đông Âu và nước Pháp phong kiến sụp đổ: Gồm các Tập 4 và 7 trong nguyên tác.

Như đã nêu ở trên, Nước Pháp trước cơn hồng thủy được dịch từ các Tập 1 và 2 của Rousseau và Cách mạng. Cuốn sách tập trung giới thiệu cuộc đời và tư tưởng của Rousseau cùng xã hội nước Pháp trong thời kỳ từ năm 1757 đến năm 1774, năm Vua Louis XV qua đời.

Cuộc đời của Rousseau có thể được liệt vào loại lạ lùng nhất trong lịch sử thế giới. Mồ côi mẹ từ lúc chào đời, bị cha bỏ bê phó mặc việc nuôi dạy cho những người bà con, chưa đến 16 tuổi phải bắt đầu cuộc sống lang thang mà không có một xu dính túi, một nghề để độ thân, hay một nền học vấn bài bản. Vốn kiến thức mà ông mang theo trên các nẻo đường vô định chỉ gồm có những cuốn truyện diễm tình Pháp và cuốn Những cuộc đời của Plutarch trong tủ sách của mẹ ông để lại và được ông ngấu nghiến từ tuổi rất sớm, cùng một số sách mượn ở thư viện.

Ấy vậy mà con người này đã trở thành bậc thầy của nhân loại qua bao thế kỷ, bao trùm lấy nhiều lĩnh vực:

“… con người này, sau khi qua đời, lại chiến thắng Voltaire, phục hưng tôn giáo, biến đổi giáo dục, nâng cao đạo đức nước Pháp, truyền cảm hứng cho phong trào Lãng mạn và cuộc Cách mạng Pháp, ảnh hưởng lên tư tưởng triết học của Kant và Schopenhauer, những vở kịch của Schiller, những cuốn truyện của Goethe, những bài thơ của Wordsworth, Byron và Shelley, chủ nghĩa xã hội của Marx, những nguyên tắc đạo đức của Tolstoi, và, nhìn chung, có nhiều ảnh hưởng đối với hậu thế hơn bất kỳ nhà văn hay nhà tư tưởng nào khác của thế kỷ mười tám, là thời đại mà các nhà văn có nhiều ảnh hưởng hơn bất kỳ thời đại nào trước đó”.

Bên cạnh Jean Jacques Rousseau, tác giả cũng giới thiệu với chúng ta các mặt của đời sống xã hội Pháp trong giai đoạn 1757-74 cùng những thành tựu về văn hóa - nghệ thuật của nước này. Đây là thời kỳ suy tàn của chế độ phong kiến. Tuy nhiên, trong cảnh tàn tạ của một xã hội cũ với một ông vua hoang toàng, nước Pháp vẫn có những khách thính trứ danh bậc nhất châu Âu, và những tài năng trong các lĩnh vực kiến trúc, điêu khắc, hội họa... vẫn phát triển rực rỡ. Ngoài ra, tác giả cũng dành một chương để viết về cuộc đời và sự nghiệp của Voltaire vì, như có người đã nói, “Với Voltaire, một thế giới khép lại, và với Rousseau, một thế giới khác mở ra.”

Cũng như trong các tập sách trước, trong quá trình dịch thuật chúng tôi có đưa vào một số chú thích ở cuối trang để bạn đọc tiện theo dõi. Chúng tôi hoan nghênh mọi ý kiến đóng góp của bạn đọc để cuốn sách được hoàn thiện hơn nữa trong lần tái bản.

Tháng Tám 2017

Dịch giả BÙI XUÂN LINH

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT, chi nhánh:

-  A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (028. 6265 2039)

Davibooks đem đến cho Quý độc giả những cuốn sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất.