Lịch Sử Văn Minh Thế Giới - Will & Ariel Durant: Phần IX - Thời Đại Voltaire (Bộ 4 Cuốn)

Các tác giả phải chịu trách nhiệm về độ dài của phần này do bị chủ đề chính cuốn hút tới mức dài dòng quá độ ấy là cuộc xung đột lan tỏa mọi mặt và kéo dài giữa tôn giáo với khoa học cộng thêm triết học vốn đã trở thành tấn kịch sinh động trong thế kỷ XVIII và đã đưa tới tinh thần thế tục bí mật của thời đại chúng ta. Làm thế nào mà xảy ra chuyện một bộ phận lớn của các tầng lớp học thức ở châu Âu và châu Mỹ lại mất niềm tin vào nền thần học vốn suốt 15 thể kỷ đã ban sự hậu thuẫn và thừa nhận siêu nhiên cho quy tắc đạo đức bấp bênh và thiếu phù hợp được xem như nền tảng cho văn minh Tây phương? Sự chuyển hóa lặng lẽ nhưng triệt để này sẽ có ảnh hưởng gì với đạo đức, văn học, và chính trị?

Quy mô nghiên cứu trong mỗi tập đã mở rộng với số lượng tăng dần của các biến cố và nhân vật trong quá khứ nhưng vẫn còn ảnh hưởng và sức thu hút sinh động cho đến nay. Điều này và số lượng vấn đề đa bội - mọi khía cạnh của nền văn minh Tây Âu từ 1715 đến 1756 - có thể đem lại lý do giải thích nào đó cho sự kéo dài của câu chuyện. Nên Phần IX, The Age of Voltaire, này đã vượt quá hạn định và tràn cả sang Phần X, Rousseau and Revolution, mà chúng tôi dự định sẽ kể tiếp câu chuyện cho đến 1789. Phần này sẽ xem xét chuyển biến trong bản đồ thế giới do Chiến tranh Bảy năm; những năm sau đó của Louis XV, từ 1756 đến 1774; thời đại của Johnson và Reynolds ở Anh; sự phát triển của Cách mạng Công nghiệp; giai đoạn nở rộ của văn học Đức từ Lessing tới Goethe, của triết học Đức từ Herder tới Kant, của âm nhạc Đức từ Gluck tới Mozart; sự sụp đổ của chế độ phong kiến ở Pháp thời Louis XIV; và lịch sử của các quốc gia ngoại vi Thụy Điển, Đan Mạch, Ba Lan, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha - vốn được tạm hoãn khỏi tập này một phần để tiết kiệm không gian và do không liên can trực tiếp (ngoại trừ thông qua chế độ giáo hoàng) vào cuộc tranh luận lớn giữa lý trí và đức tin.

Tập cuối cùng này sẽ xem xét các giai đoạn sau của cuộc tranh luận đó trong cuộc nổi dậy của Rousseau chống lại chủ nghĩa duy lý và nỗ lực anh dũng của Immanuel Kant để cứu thần học Thiên Chúa giáo thông qua đạo đức Thiên Chúa giáo. Viễn cảnh của thời đại Voltaire sẽ được hoàn thành trong Phần X của bộ The Story of Civilization. Chương hậu từ của Phần IX này xem xét lý lẽ biện minh cho tôn giáo; hậu từ của Phần Rousseau and Revolution, khảo sát toàn bộ mười phần, sẽ đối mặt với câu hỏi cuối cùng: Những bài học lịch sử là gì?

Chúng tôi đã cố gắng phản ánh thực tại bằng cách kết hợp lịch sử và tiểu sử. Thử nghiệm này dĩ nhiên sẽ khơi dậy sự phê phán, nhưng nó thực hiện mục đích “lịch sử toàn diện”. Các sự kiện và nhân vật luôn song hành với nhau qua thời gian, bất kể bên nào là nguyên nhân và bên nào là hệ quả; lịch sử lên tiếng trong các sự kiện, nhưng thông qua các cá nhân. Phần này không phải là tiểu sử của Voltaire; nó sử dụng cuộc sống lang thang và kích động của ông ta như mô liên kết giữa các quốc gia và các thế hệ và nó chấp nhận ông ta như nhân vật quan trọng và tiêu biểu nhất của thời kỳ từ cái chết của Louis XIV đến sự sụp đổ của Bastille. Còn có gì, trong số tất cả đàn ông và đàn bà của cái thời đại hỗn loạn đó, được nhớ đến một cách sống động hơn, thường được tìm đọc hơn, có ảnh hưởng sống động cho tới ngày nay, hơn Voltaire? Georg Brandes nói, “Voltaire tổng kết cả một thế kỷ.” Còn Victor Cousin phát biểu “Le vrai roi du dix-huitième siècle, c'est Voltaire." Chúng ta hãy lần theo ngọn lửa sống đó qua thế kỷ của chúng ta.

WILL DURANT

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT, chi nhánh:

-  A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (028. 6265 2039)

Davibooks đem đến cho Quý độc giả những cuốn sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất.