Chú Tâm Phú - Thiền Sư Diên Thọ

Trong thi ca thì phú là thể văn vần hoặc xen lẫn văn vần và văn xuôi, câu thường kéo dài, chia làm 2 vế bằng nhau đối nhau, để tả phong cảnh, kể sự việc, bàn chuyện đời... CHÚ TÂM PHÚ là bài phú nói về chơn tâm, được viết thuật theo dạng trường thiên, gồm 1.233 câu và được gom tập thành 517 nhóm câu, với lời lời trực chỉ, thấm đẫm đạo vị, điệu nhịp khoan nhặt trầm bổng, ý ý siêu thoát, thâm diệu. Mỗi nhóm câu lại hiển bày những đặc điểm trọng yếu của tâm bằng lăng kính uyên bác, sâu kín mà bình dị đời thường, thấp thoáng một dung hợp tuyệt mỹ giữa Tổ sư thiền và Tịnh độ, cũng như giữa giáo ngoại và giáo nội. Nguồn cảm hứng và y cứ hình thành nên tác phẩm này chính là từ một lời tuyên bố đanh thép trong kinh Lăng-già:

Phật ngữ tâm vi tông

Vô môn vi pháp môn.

Nhất tâm này là giác vương, là diệu thể của đại giác, là linh tri tức cái biết của rỗng lặng. Tâm ấy mọi chúng sanh đồng bẩm, Tổ Tổ nối tiếp đích thân truyền, đại khai nguồn cội chơn-tục, là khởi thi của trời đất, là thiên chân độc lãng sẵn có nơi mỗi chúng sanh, là thầy của chư Phật, là mẹ của quần Hiền, năng chứa mọi vi diệu, linh tánh tự châu báu, bao trùm thấu suốt muôn pháp. Mọi nẻo soi chiếu đều hướng về đó mà sanh hóa, muôn tượng la liệt đều từ đây mà phát khởi. Thích-ca do đây mà hoằng kinh, Mã Minh nhân đó mà tạo luận. Cái biết này tức nhất tâm ấy ai ai nếu liễu đạt cũng đều sẽ thành Phật trong sát-na.

Do tâm mà mê

Do tâm mà ngộ

Do tâm mà sanh

Do tâm mà diệt.

Cảnh duyên không tốt xấu

Tốt xấu khởi từ tâm.

Chủ trương trước sau của sư là làm sáng tỏ tư tưởng duy tâm. Vạn pháp nhất tâm, lìa nhất tâm này ra thì không có thù thắng nào khác. Thế gian dù có lắm học thuyết, song đều quy về nhất pháp và kết trái trọn vẹn nơi nhất tâm. Hoa nghiêm, Bát-nhã, Viên giác, Lăng-nghiêm, Đại tập... cũng là ngàn tên gọi của nhất pháp mà thôi. Quan trọng hơn hết là biết trở về tự tâm để quán tâm và cuối cùng đạt được nhất tâm mà kiến tánh.

Đối với Thiền tông, nói đến tâm là phải nói thẳng đến kiến tánh như một mục tiêu tối hậu của tất cả chúng sanh. CHÚ TÂM PHÚ tất nhiên cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên pháp giáo ngoại J nơi đây đặc biệt lại được giải trình bằng thi ca tráng lệ với huyền cơ cao vút, nếu thâm tư ắt hẳn sẽ khả kiến, cho dù có trái ngược với tông chỉ vô môn, bất lập văn tự. Thiết thực nhất vẫn là giới tu học may mắn có cơ hội ngàn vàng được truyền thụ một tài liệu vô vàn quý hiếm, để tiến đến đốn ngộ tự tánh, lại hữu duyên lần đầu tiên được chuyển ngữ trọn bộ một cách công phu và cẩn trọng từ chữ Hán cổ văn ngôn sang tiếng Việt hiện đại.

Phật học Trung Quốc đã trân trọng liệt kê CHÚ TÂM PHÚ vào Tục tạng kinh tập 63, số 1231. Ngưỡng mong bản dịch Việt ngữ nơi đây sẽ đóng góp được chút phần nhỏ cho kho tàng Phật điển Việt Nam.

Qua CHÚ TÂM PHÚ, xin thành tâm tri ân kính lễ chư Phật-Tổ, Thánh Hiền, chư Long Thần hộ pháp đã hằng âm thầm phù trợ, dẫn dắt soi sáng, sắp đặt hoàn thiện. Xin chân thành cảm ơn tất cả các thiện tri thức và đạo hữu thân thiết đã luôn đồng hành động viên, tịnh tài để ấn hành. Nguyện cầu tất cả chúng sanh đều sớm thức giác dũng mãnh cầu đạo bồ-đề, trừ sạch mọi tục tình vọng niệm, liễu ngộ tự tâm, thực chứng Thánh trí của tự giác, vô vi vô sự vô công.

Nguyện cầu vạn vật thái bình

Chợ Đũi, ngày 1 tháng 10 năm 2022

Vương Bang Khải kính bái

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT, chi nhánh:

-  A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (028. 6265 2039)

Davibooks đem đến cho Quý độc giả những cuốn sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất.