Ngôn Sứ (Bản In 2022)

Tại sao độc giả trên toàn thế giới lại không ngừng yêu thích Ngôn sứ trong gần 1 thế kỷ qua? Có lẽ bởi vì trong tất cả chúng ta, từ bản thân mỗi người và trong cuộc hiệp quần với tha nhân đều phát sinh các vấn đề và ai cũng mong mỏi tìm ra những cách giải quyết tối ưu.

Và tác phẩm này đã lần lượt giải quyết các vấn đề đó và đề xuất những “giải pháp” bằng cách biểu đạt thi ca nhuốm đầy tình người ấm áp và hương vị triết lý. Như trong phần mở đầu Ngôn sứ, dịch giả Nguyễn Ước viết rằng: Giữa trần gian, con người chẳng thể sống một mình; từ bản thân mỗi người và trong hiệp quần với tha nhân phát sinh các vấn đề, và chỉ có thể giải quyết đích thực chúng bằng cách sống nhân ái với trọn vẹn thể xác cùng tâm hồn chân chính của mình. Và Almustafa, ngôn sứ hóa thân của Kahlil Gibran trong The Prophet đã phát biểu về các vấn đề đó, theo chiều hướng đó, bằng hai mươi sáu bài thơ văn xuôi nhuốm đầy tình người ấm áp và hương vị triết lý.

Cuốn sách bao gồm 26 bài giảng về các chủ đề: hôn nhân, con cái, cái đẹp, cái thiện, cái ác... của vị “ngôn sứ” trong khi ông chờ đợi để ra khơi về cố hương sau khi trải qua hàng chục năm lưu vong. Bối cảnh của Ngôn sứ là buổi chiều chia tay của Almustafa với dân thành Orphalese, những người chung sống trong yêu thương ông suốt mười hai năm. Trước khi lên đường trở về hòn đảo sinh thành, vị ngôn sứ ấy trả lời mọi câu hỏi được những kẻ đưa tiễn đặt ra cho ông.

Chúng liên quan tới các chủ đề tình yêu và cái chết, lao động và khoái lạc, tự do và của cải, hôn nhân và tình bằng hữu, tôn giáo và lề luật... Và vì mọi đường lối giải quyết đều bắt đầu từ bên trong mỗi người nên Almustafa nói tới đời sống nội tâm, các cảm xúc và các niềm tin của con người sống trên đời, giữa đất trời và với Thượng đế. Tác phẩm này là một kết hợp tuyệt vời của thi ca và truyền thuyết thần bí, đã được đại chúng đón nhận không ngờ.

Theo Gibran, toàn bộ cuốn Ngôn sứ chỉ nói tới một điều duy nhất: Bạn lớn lao, cao cả hơn bạn biết - và Mọi sự đều tốt lành (You are far far greater than you know - and All is well). Dĩ nhiên mọi sự đều tốt lành, kể cả những yếu đuối và xui rủi của con người nếu mỗi người ứng xử trên nền tảng yêu thương trong mối quan hệ của con người với thiên nhiên và Thượng đế; và tình yêu ấy được Almustafa dùng làm yếu tố cốt lõi cho mọi lời giảng của ông. Trong Ngôn sứ, tình yêu là chân lý, thiện hảo và cái đẹp; tình yêu làm thăng hoa con người và tình yêu là chiếc bóng của Thượng đế trong mỗi người - Dịch giả Nguyễn Ước.

Ngôn sứ theo nhận định của Gibran, không hẳn là tác phẩm văn học mà đúng hơn, là thông điệp tâm linh và nhân bản ông trao cho con người giữa cuộc đời. Thai nghén Ngôn sứ từ thuở còn là sinh viên ở Liban, Gibran mang hoài bão ấy đi theo ông suốt đời. Ông phác thảo nhiều lần bằng tiếng Ả Rập, và cuối cùng viết ra bằng tiếng Anh. Từ nhan đề dự tính ban đầu là Counsels (Lời khuyên), sau hơn mười năm trau chuốt để “mỗi chữ là một chọn lựa tốt nhất”, nó trở thành The Prophet, hoàn tất năm 1921 và được xuất bản tại Mỹ năm 1923.

Về hôn nhân

Các bạn được sinh ra cùng nhau và sẽ ở cùng nhau mãi mãi.

Các bạn sẽ ở cùng nhau khi đôi cánh trắng của thần chết quạt tan tác ngày đời của mình.

Đúng thế, các bạn sẽ ở cùng nhau cả trong ký ức im lặng của Thượng đế.

Nhưng hãy để trong nơi các bạn đang ở cùng nhau có các khoảng cách.

Và hãy để gió các tầng trời nhảy múa giữa các bạn.

Hãy yêu nhau nhưng đừng biến tình yêu thành dây ràng buộc,

Mà tình yêu nên là đại dương chuyển động giữa đôi bờ của hai linh hồn.

Hãy rót đầy ly nhau nhưng đừng uống chung ly.

Hãy cho nhau bánh nhưng đừng ăn chung chiếc bánh.

Hãy cùng nhau mừng vui ca múa nhưng nên để mỗi kẻ một mình,

Như dây đàn đứng riêng dù rung chung điệu nhạc.

Hãy cho nhau trái tim nhưng đừng giao nhau cất giữ.

Vì chỉ bàn tay của Cuộc đời mới có thể chứa đựng trái tim các bạn.

Và hãy đứng cùng nhau nhưng đừng quá sát vào nhau:

Vì các cột đền thờ đều đứng một mình,

Và cây sồi với cây hạnh đào không lớn lên trong chiếc bóng của nhau.

==========