Dịch Kinh Tường Giải Quyển Hạ Nguyễn Duy Cần

"Học dịch, để làm gì?

Học Dịch là để hiểu Thiên Lý (các luật lý vận hành của vũ trụ), và để hiểu mình (tự tri) hầu thực hiện được nguyên lý căn bản của đời người, là Thiên Nhơn tương hợp (con người tương hợp và hòa điệu cùng vũ trụ).

Dịch kinh, không phải là một bộ sách luân lý theo nghĩa thông thường của Nhị Nguyên lý trí, nó không thiên hẳn về bên Thiện hay bên Ác, cho nên "sống" không phải là "phúc"; mà "chết" cũng không phải là "họa"; "nên" không phải là "công"; mà "hư" cũng đâu phải là "tội". Bởi vậy đọc Dịch và học Dịch sẽ làm cho lòng ta trở nên thản nhiên đối với bất cứ việc gì, tốt hay xấu, lợi hay hại.

Hiểu Dịch lý sẽ giúp ta thoát khỏi tính câu chấp hẹp hòi của Nhị Nguyên lý trí, thoát khỏi thị kiến phiến diện và méo mó của vấn đề Thiện Ác, Thị Phi, Vinh Nhục. Dịch học giúp ta thấy rõ chân tướng sự vật bao giờ cũng có hai mặt: Không có cái Phải nào mà chẳng có cái Quấy của nó... Vì cả hai đều là Thiên Lý cả, nhờ đó mà lòng ta được luôn luôn bình thản đối với sự đời quá nhiều náo động và đầy mâu thuẫn. Nên gọi Dịch học là thứ Triết lý của sự Giải thoát toàn diện."

Trích bài giảng "Tìm hiểu kinh Dịch" của Thu Giang Nguyễn Duy Cần cho sinh viên khoa triết học phương Đông tại đại học Văn Khoa Sài Gòn, 1970