Chữ Nho Tự Học - Đào Mộng Nam (Bộ 3 Quyển)

Bộ sách này được khỏi thảo từ mùa thu tháng chín 1964 đề hướng dẫn các bạn học viên yêu chuộng chữ Nho ở một trường do chúng tôi tổ chức. Rồi, sau có lần lượt nhờ rút tỉa thêm những kinh nghiệm qua các khóa dạy ở:

Viện đại học Vạn Hạnh

Viện đại học Huế

Phật học viện Quảng Đức

Phật học đường Huệ Nghiêm

Hội Khổng học Việt Nam

… mà hôm nay chúng tôi đã có được cơ hội để hoàn thành nó một cách tốt đẹp. Song, ước vọng sâu xa nhất mà chúng tôi hằng ôm ấp là làm sống lại những giờ chữ Nho ở các lớp trung học mà hiện chương trình có ghi nhưng không có dạy để dựng lại thế chân vạc: Nho - Nôm - Abc của văn tự Việt Nam.

Thực vậy, nếu ném một cái nhìn bao quát toàn thế giới, chúng ta sẽ thấy không một quốc gia nào lại có được thứ văn tự chân vạc kỳ lạ, vừa bác học, vừa giản đơn tới mức tuyệt đối, thỏa mãn cho cả bình dân lẫn trí thức như ở Việt Nam. Nước Tàu cho tới nay chỉ có chữ Nho, nên đang sống cũng vì chữ Nho mà chết cũng vì chữ Nho. Nước Nhật tuy có nhiều cố gắng cải cách song vẫn nửa vời, chưa tìm ra lối thoát. Còn văn tự của khối Tây âu nói chung đều do mẫu tự La tinh ghép lại đề ghi âm của tiếng nói, thành ra chỉ là một thứ chữ vô hồn, thêm vào đó qui tắc văn pham lại cầu kỳ, máy móc. Ngược lại, thứ văn tự chân vạc của ta với chữ Abc dù một người Việt ngu tối tới đâu chỉ còn gắng công vài tháng là đã có thể đọc thông viết thạo. Thứ chữ này ta để dành riêng cho giới bình dân và các trẻ thơ cấp tiểu học còn thiếu hoặc không có óc suy luận cùng sáng tạo, họ chỉ cần có tiếp nhận. Từ cấp trung học trở lên ta bắt đầu dạy chữ Nho bằng phương pháp khoa học mới như chúng tôi đã từng áp dụng thì cùng chỉ cần siêng năng vài tháng là các em học sinh đọc được chữ Nho làu làu. Như vậy, sau bảy năm trung hoc, khi bước chân vào ngưỡng của đại học bất cứ một sinh viên ở phân khoa nào cũng đọc va hiểu sách chữ Nho. Mà một khi đã thông thạo chữ Nho rồi thì chữ Nôm chỉ cần nắm qua vài qui tắc cấu tạo là đọc được vanh vách. Chừng đó, thiết tưởng bộ mặt văn hóa của ta chắc chắn sẽ đổi thay nhiều chứ không còn vong bản như hiện giờ. Chúng ta sẽ nối tiếp lại được với truyền thống bốn ngàn năm lịch sử của mình, cùng nền văn minh Đông phương sâu thẳm, vốn được coi là gốc rễ của cả nhân loại.

Trong khi chờ đợi sự nhìn nhận sáng suốt của bộ Văn Hóa Giáo Dục, sự hưởng ứng của quí vị cùng chung một ước vọng muốn cải tổ chương trình giáo dục theo chiều hướng tiềm thức dân tộc. Và nhất là cho việc tri hành được hợp nhất, khởi đầu từ mùa hè năm nay (1967) chúng tôi sẽ tổ chức các lớp «thế chân vạc của văn tự Việt Nam» để cho các bạn sinh viên ngành Văn khoa là những giáo sư Việt văn các cấp trung học tương lai có cơ hội tới tham khảo cùng chúng tôi.

Chúng tôi chứa chan hy vọng rằng các bạn trẻ đó sau này sẽ không quản gian lao, tiếp tay cùng chúng tôi, đem văn tự làm lợi khí cho việc xây dựng một nền văn hóa Việt truyền thống, để cho nước Việt được hùng cường, cho dân Việt khỏi lầm than.

Sài thành, mùa xuân tháng 3, 1967

ĐÀO MỘNG NAM