[Sách Ảnh Ấn] Phủ Biên Tạp Lục - Lê Quý Đôn (Bộ 2 Tập)

I. Tác-giả

Tác giả sách «Phủ biên tạp lục» là Ông Lê-quý-Đôn, một nhà bác học về thời Lê mạt.

Họ Lê là người xã Duyên-hà, huyện Duyên-hà, tỉnh Thái- bình, Bắc-Việt, và là con Ông Lê-phú-Thứ đậu Tiên-sĩ khoa Giáp-thìn đời Lê Bảo-thái.

Lê-quý-Đôn Tiên-sinh đã nổi tiếng hay chữ từ thuở còn nhỏ. Năm 18 tuổi, Ông đậu Giải-nguyên thi Hương; năm 27 tuổi, đậu Tiến-sĩ cập đệ nhứt danh tức Bảng-nhãn vào triều Lê Hiến-tông niên hiệu Cảnh-hưng năm thứ 13 (1752).

Năm 1753 niên-hiệu Lê Cảnh-hưng năm thứ 14, sơ bổ Hàn- lâm Viện Thị-thư.

Niên hiệu Cảnh-hưng năm thứ 21 (1760), vâng lệnh vua Lê đi sứ qua Tàu.

Vào những năm 1769, 1770, Ông được cầm quân đi đánh dẹp bọn phản loạn Lê-duy-Mật tại vùng Thanh-hóa, Nghệ-an và Trấn-ninh.

Năm 1775, tức là năm Cảnh-hưng thứ 36, Ông được triều- đình cử giữ chức Tồng-tài Quốc-sử-quân coi việc tục biên Quốc- sử với Nguyễn-Hoàn thi đậu Tiến sĩ về đời Lê Cảnh-hưng năm thứ 7.

Tiếp đó, Ông vâng lệnh vua Lê vào trấn-nhậm tại vùng Thuận-hóa, Quảng-nam, lúc bấy giờ nơi đây là cương-giới Việt-nam.

Sau cùng, họ Lê làm quan tới chức Công-bộ Thượng-thơ.

Ông mất ngày 14 tháng 4 năm Giáp-thìn (1784), hưởng thọ được 59 tuổi.

II. Văn-nghiệp của Lê-quý-Đôn.

Lê-quý-Đôn rất xứng đáng với danh hiệu nhà bác học của Việt-nam vào thượng bán thế-kỷ 18, vì ông đã viết để lại cho hậu thế nhiều bộ sách rất có giá trị. Chúng tôi xin lược kê lại một số như sau:

a) Bằng Hán-văn.

1. Dịch kinh phu thuyết. 6 quyển

2. Thư kinh diễn nghĩa. 3 quyển

3. Quần thư khảo biện. 8 quyển

4. Thánh hiền mô phạm lục. 12 quyển

5. Vân đài loại ngữ. 4 quyển

6. Toàn Việt thi lục. 15 quển

7. Hoàng Việt văn hải. ? quyền

8. Lê triều thông sử hay «Đại Việt thông sử» 4 quyển

9. Bắc sử thông lục. 4 quyển

10. Kiến văn tiểu lục. 12 quyển

11. Quế đường thi tập. 4 quyển

12. Liên châu thi tập. 4 quyển

13. Quế đường văn tập. 4 quyển

14. Âm chất văn chú. 2 quyển

15. Danh thần lục. 2 quyển

16. Phủ biên tạp lục. 6 quyển

«Phủ biên tạp lục» tức là bộ sách được dịch này.

b) Thi văn bằng quốc-âm.

1. Một bài thơ «Rắn đầu biếng học» làm lúc tác giả chưa đầy 10 tuổi đời, đã thành một kiệt tác được truyền-tụng cho tới bây giờ.

2. Một bài kinh nghĩa «Văng chi nhữ gia, tất kính tất giới, vô vị phu tử».

3. Bài văn sách «Lấy chồng cho đáng mặt chồng, bõ công trang-điềm má hồng răng đen».

Tất cả đều là những áng văn kiệt tác, được hậu thế truyền đọc và hiện nay đều nằm trong văn-học-sử Việt-ngữ.

c) Tác-phầm được dịch.

Tác phẩm được dịch đây nhan-đề là «Phủ biên tạp lục».

Phủ biên có nghĩa là phủ-dụ, trấn-an vùng biên-thùy, hay là chính sách trấn-an vùng biên-giới. Tạp lục là ghi chép những sự kiện đã xảy ra cùng những phương-sách đối xử, giải quyết trong thời gian ấy.

Sách này được viết vào thời kỳ tác giả vâng lệnh vua Lê phải đi trấn nhậm hai Đạo Thuận-hoá và Quảng-nam. Lúc bấy giờ, cương-giới Việt-nam giáp Chiêm-thành ở đó.

Bộ sách nầy không những có giá trị về văn-học, về lịch- sử của một văn-hào vào đầu thế kỷ 18 của Việt-nam chúng ta, mà còn là những biện pháp chính-trị của tiền nhân chúng ta trong sự nghiệp Nam-tiến vĩ đại.

Để cho độc giả dễ phân biệt, về phần chú thích của tác- giả, tôi xin dùng dấu (…), và về phần chú thích của dịch giả, tôi xin dùng dấu […].

Saigon, ngày 20-5-1971

Dịch giả cẩn chí.

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT, chi nhánh:

- A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (Đối diện Điện Máy Xanh; cách bến xe Q8 150m hướng về phía đường Nguyễn Văn Linh)

- SĐT: 028 6265 2039

DAVIBOOKS đem đến cho Quý độc giả những bộ sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất